Odzyskajmy piękno utracone
Od maja sezonu 2015 prowadziliśmy hodowlę pięknej Rusałki laik /łac. Nymphalis vau-album/. Bardzo byśmy chcieli napisać w tym miejscu – krajowej Rusałki, ale niestety od połowy ubiegłego wieku brak doniesień o występowaniu tego motyla na terenie Polski. Autor opracowania pt.: „Klucze do oznaczania owadów Polski – Część XXVII, Motyle – Lepidoptera, zeszyt 64 Mieniaki – Apaturidae, Południce – Nymphalidae, wyd. W-wa 1968 r., mgr inż. Mieczysław Krzywicki,” , podaje że motyle te są spotykane pojedynczo w całej Polsce, od lipca do jesieni oraz wczesną wiosna po przezimowaniu.
Niestety aktualizacja występowania motyli dziennych w Polsce prowadzona pod egidą pana Prof. Jarosława Buszko nie pozwoliła potwierdzić tych informacji. Znajduje to też potwierdzenie w atlasie: „FAUNA POLSKI, MOTYLE DZIENNE”, autorstwa Marcina Sielezniewa oraz Izabeli Dziekańskiej, wyd. W-wa 2010 r., opis tego gatunku zamieszczono już tylko w dodatku, jako gatunki wymarłe i rzadkie migranty, z informacją, że w Polsce od kilkudziesięciu lat niespotykany. Niestety od kiedy sięgam pamięcią „motylarza” (koniec lat 60 ubiegłego wieku), także nie udało mi się napotkać laika w terenie. Brak także informacji opisujących przyczyny tego zjawiska. Nie wiemy, tak naprawdę dlaczego niektóre gatunki opuszczają swoje biotopy dotychczas odpowiednie i wcześniej zasiedlane.
Obecnie Rusałka ta jest jeszcze znajdowana na wschód od Polski oraz w Skandynawii. Jest to typowy gatunek Rusałek „nadrzewnych”- (nazwa własna). Ich zachowania są identyczne do Rusałek żałobnik, drzewoszek i wierzbowiec. Raczej nie siadają na kwiatach, posilają się sokami wyciekającymi ze zranionych drzew oraz fermentującymi sokami z opadłych owoców. Rośliny żywicielskie gąsienic, jak w przypadku podanych wyżej polskich rusałek „nadrzewnych” to także m.in. wierzby, brzozy, niektóre gatunki topoli czy wiązy. W hodowli gąsienice podobnie wykazują analogiczne zachowania – żerują do ostatniej wylinki w dużych grupach snując wokoło luźny oprzęd, przed przepoczwarczeniem rozchodzą się szukając właściwych kryjówek. Motyle dorosłe zimują, jako postaci dorosłe i łączą się w pary na przedwiośniu. W naturze motyle wykluwają się z poczwarek w II poł. czerwca oraz na początku lipca. Po kilkunastodniowej aktywności wchodzą w letnią diapauzę, z której wybudzają się pod koniec lata i obficie pożywiają. Następnie po znalezieniu odpowiednich kryjówek zapadają w diapauzę zimową, z której wybudzi je ponownie po blisko 7 miesiącach snu, majowe słońce.
Gatunek ten posiada wyjątkowe cechy ułatwiające identyfikację – na spodniej stronie skrzydeł tylnych widnieje na brunatnym tle jaskrawo biała plamka w kształcie litery „L”. Laika nie można też pomylić z Rusałką ceik, która ma taką plamkę w kształcie litery ‘C” ponieważ ceik jest prawie dwukrotnie mniejszy.
Z pozyskanych do hodowli jajeczek gąsieniczki wykluły się w trakcie transportu. Karmione były dzikimi mieszańcami wierzb porastających obrzeża lasu liściastego. Po mniej więcej 7 tygodniach przekształciły się w poczwarki, z których po kolejnych 2 tygodniach wykluły się przepiękne motyle. Kilkadziesiąt osobników wyleciało na wolność, a ich adaptacja w terenie będzie obserwowana z roku do roku. Mamy nadzieję, że uda się odzyskać ten gatunek dla fauny naszego kraju i powróci do Polski.
Galeria
